Dalgıç Pompalar
Dalgıç Pompalarda, motor pompa gövdesine bitişik olarak monte edilir. Bu bağlantı yerleri hava ve su geçirmeyecek şekilde izole edilerek sızdırmazlık sağlanmıştır. Herhangi bir dış etkene maruz kalmadan çalışmaları dalgıç pompaların avantajıdır.
Mekanik salmastra sistemleriyle akışkanın motor kısmına pompalanması engellenir. Pompa direkt boru, flexible boru veya tesisata bağlı olabilir. Bir çok tipi bulunan dalgıç pompaların tek kademeli olanları; drenaj, kanalizasyon, genel endüstri ve çamur basmakta kullanılır. Ayrıca en küçük dalgıçlardan apompaları populerdir. Derin sondajlarda ve kuyularda su çıkarmakta alışılmış olan tipler çok kademeli dalgıç pompalardır
Dalgıç pompalar genellikle su temini, sulama ve sprinkler sistemleri, yer altı sularının seviyesinin kontrolü ve ısı pompası uygulamalarındaki temiz veya az kirli suların basınçlandırılmasında kullanılmaktadır. Süs havuzları ve fıskiyeler de bu pompaların kullanılabildiği alanlardır.
Dalgıç pompaların ideal uygulama yeri küçük çaplı keson veya derin kuyular ve tünellerdir. Bakım gerektirmemesi ve sadece akışkan içerisine tamamen daldırıldıktan sonra kullanılabilmesi nedeniyle yer hazırlığı gerektirmezler.
Tamamen akışkan içerisinde çalıştıklarından, gürültü ve titreşime neden olmazlar, konforlu bir iletişim sağlarlar. Ayrıca pompa ve motorun kullanıcı tarafından müdahale edilemeyecek şartlarda bulunması nedeniyle, hatalardan kaynaklanabilecek arızalar oldukça azdır.
Dalgıç Pompa Kullanımında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar:
- Pompanın kuyuya montajından önce, hem kuyunun, hem de pompanın kullanım amacına uygun olduğundan emin olunmalıdır. Kuyu debisinin kullanıcının ihtiyacını karşılamaya yeterli olduğu kontrol edilmeli, monte edilecek pompanın debi ve basma yüksekliğinin amaca uygun olduğu görülmelidir.
- Kuyunun kum temizliği yapılmış olmalı, akışkan içerisindeki kum, tortu vb. partikül miktarının pompanın işletme limitlerini aşmadığından emin olunmalıdır.
- Pompa asla kuyunun dibine kadar indirilmemeli, motorun alt noktası kuyu dibinden asgari 2 m daha yukarıda olacak şekilde monte edilmelidir.
- Dalgıç pompa, sıcaklığı en fazla 30 oC’a kadar olan akışkanlar ile kullanım için geliştirilmiştir. Akışkan sıcaklığının daha yüksek olduğu durumlarda özel olarak üretilmiş dalgıç pompa ve motorlarının kullanımı gerekmektedir.
- Dalgıç pompalar, içerisinde hava veya gaz bulunmayan, temiz sular ile kullanım için dizayn edilmiştir.
- Dalgıç motorun yeterli soğutulabilmesi için, motor çevresinde yeterli akışkan akışının sağlandığından emin olunmalıdır. Keson kuyular, su depoları veya havuzlar gibi geniş hacimli ortamlarda kullanılacak dalgıç pompalar muhakkak soğutma gömleği ile kullanılmalıdır.
- Kuyu içerisindeki pompa hakkında mümkün olabilecek her türlü bilginin, izleme ve kontrol amacıyla, kullanılmasına çalışılmalıdır. Pompa, elektrik motoru ve sistemin durumu hakkında bilgi edinmek üzere kullanılabilecek kuyu çıkış ağzındaki manometre, özellikle büyük güçlerdeki dalgıç motorlarına ait elektrik kontrol panosu, üzerindeki her fazın akım ve voltajlarını izlemeye yarayan voltmetre ve ampermetre gibi cihazların nasıl faydalı olarak kullanılabileceği hakkında kullanıcı personele bilgi verilmelidir.
- Elektrik kontrol panolarının elektrik şebekesinden kaynaklanabilecek, yüksek veya düşük voltaj, fazlar arasında voltaj dengesizliği vb. sorunlarda dalgıç motorun korunmasını sağlayabilecek düzeyde olması gerekmektedir. Ayrıca elektrik motorunun aşırı akımdan korunmasında kullanılan sistemin ayarlarının çevre sıcaklığından etkilenmeyecek tipte olması son derece önemlidir.
- Elektrik kontrol panosundaki aşırı akım koruması sistemin ayarı, monofaze veya direkt kalkışlı sistemlerde asla motor etiketinde belirtilen nominal akım değerinden daha yüksek bir değere ayarlanmalıdır. Emniyet açısından etiketteki nominal akımın %90’ına ayarlanması tavsiye edilir. Yıldız – üçgen kalkışlı sistemlerde motor termik koruması etikette belirtilen nominal akımın %57’sinden daha yüksek bir değere ayarlanmamalıdır. Emniyetli bir değer olarak etiket ayarlanmalıdır. Emniyetli bir değer olarak etiket akımının yarısına ayarlanması tavsiye edilir.
- Pompanın susuz kalarak hasar görmemesi amacıyla işletmeye alma işlemi esnasında kuru çalışmaya karşı koruma sisteminin çalışır durumda olduğu muhakkak kontrol edilmeli, elektrik kontrol panosu içerisinden seviye elektrotunun hassasiyeti ayarları yapılmalıdır.
- Dalgıç motorunun şalt sayısının sınırlandırılması bir zorunluluktur. Kuru çalışmaya karşı korumanın bir veya iki elektrot ile sağlandığı sistemlerde, su seviyesi normal duruma geldikten sonra motorun hemen çalıştırılmayıp, minimum 5 dakikalık bir gecikme süresinden sonra çalışmaya başlatılmalıdır. Dalgıç pompalar kullanılarak gerçekleştirilen hidrofor uygulamalarında, basınç şalterinin alt ve üst basınç ayarlarının, şalt sayısını istenilen seviyede tutacak şekilde gerçekleştirilmesi ve kapalı genleşme deposunun uygun hacimde olduğunun kontrol edilmesi, olası hasarların önüne geçecektir.
- Bir tank veya havuz içerisine yatay olarak monte edilen, kademe sayısı fazla olan pompalarda; pompa ve motorun birkaç noktadan desteklenmesi önemlidir. Buna dikkat edilmemesi durumunda cihaz ve tesisin hasar görmesine sebep olabilecek osilasyonlar ortaya çıkabilir.